สิทธิเก็บกิน คืออะไร
สิทธิเก็บกิน คือ สิทธิครอบครองใช้ และถือเอาประโยชน์ในอสังหาริมทรัพย์ของผู้อื่น เช่น
ผู้มีสิทธิเก็บกินในป่าไม้เหมืองแร่หรือถ่านหิน มีสิทธิแสวงหาผลประโยชน์จากป่าไม้เหมืองแร่
หรือที่ขุดถ่านหินนั้น สิทธิเก็บกินย่อมเกิดจากนิติกรรมสัญญาเท่านั้น และต้องทำเป็นหนังสือ
จดทะเบียนต่อเจ้าพนักงานเจ้าหน้าที่โดยจะมีค่าตอบแทนหรือไม่ก็ได้ เมื่อสิทธิเก็บกินสิ้นลง
แล้ว ผู้เก็บกินต้องส่งมอบทรัพย์สินคืนแก่เจ้าของและถ้าที่ดินเสื่อมราคาลง ต้องชดใช้ค่าเสีย
หายให้แก่เจ้าของด้วย ในเรื่องทรัพย์สินมีกรณีที่ประชาชนที่เป็นเกษตรกรพึงต้องระมัดระวัง
อยู่ 2 เรื่อง คือ
1. การแย่งการครอบครองที่ดินมือเปล่า
เกษตรกรผู้เป็นเจ้าของที่ดินมือเปล่า (ที่ดินมือเปล่า คือ ที่ดินที่ไม่มีหนังสือสำคัญแสดงกรรมสิทธิ์
คือ โฉนดที่ดิน โฉนดแผนที่ โฉนดตราจอง ตราจองที่ตราไว้ได้ทำประโยชน์แล้ว ซึ่งอาจจะมี เพียง
สค. 1, น.ส. 3, น.ส. 3 ก.) อาจถูกแย่งการครอบครองได้ การฟ้องเรียกคืนซึ่งการครอบครองจะต้อง
ฟ้องภายใน 1 ปี นับแต่เวลาถูกแย่งการครอบครอง ที่เป็นเช่นนี้ เพราะกฎหมายถือว่าที่ดินมือเปล่า
เจ้าของไม่มีกรรมสิทธิ์ มีแต่เพียงสิทธิครอบครองระยะเวลา 1 ปี นับตั้งแต่เวลาถูกแย่งการครอบ
ครอง มิใช่นับตั้งแต่วันที่รู้ว่าถูกแย่งการครอบครอง การฟ้องเรียกคืนภายใน 1 ปี เป็นระยะเวลา
สิ้นสุดมิใช่อายุความ ดังนั้น แม้จำเลยไม่ยกขึ้นเป็นข้อต่อสู้ศาลก็หยิบยกขึ้นพิจารณายกฟ้องโจทก์ได้
2. การครอบครองปรปักษ์
ที่ดินซึ่งมีโฉนดที่ดิน โฉนดแผนที่ โฉนดตราจอง ตราจองที่ตราว่าได้ทำประโยชน์แล้วเป็นที่ดิน ที่กฎ
หมายยอมรับว่าเจ้าของที่ดินมีกรรมสิทธิ์ แต่เจ้าของกรรมสิทธิ์อาจสูญเสียไปโดยการถูกครอบครอง
ปรปักษ์ก็ได้การครอบครองปรปักษ์ คือ การที่บุคคลหนึ่งครอบครองทรัพย์สินของผู้อื่นไว้โดยสงบ
โดยเปิดเผยและ โดยเจตนาเป็นเจ้าของถ้าเป็นอสังหาริมทรัพย์ (เช่นที่ดิน) ได้ครอบครองติดต่อกัน
เป็นเวลา 10 ปี ดังนี้ บุคคลผู้ครอบครองได้กรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินนั้น สรุปแล้วต้องสอดส่องดูแลรักษา
และทำประโยชน์ในที่ดินของตน อย่าปล่อยให้รกร้างว่างเปล่า